ΕΝΑΣ ΑΙΩΝΑΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΑΠΟΓΡΑΦΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΩΝ ΕΤΩΝ:

1920 – 1928 – 1940 – 1951 – 1961 – 1971 – 1981 – 1991 – 2001 – 2011

 

Στις αρχές του 20ού αιώνα, στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας για την περιοχή μας, και συγκεκριμένα το 1904 διενεργήθηκε επίσημη απογραφή του πληθυσμού της Μακεδονίας επί Χιλμή Πασά. Στον καζά της Γευγελής, στα χωριά νοτίως αυτής, καταγράφονται οι παρακάτω πληθυσμοί:

·         Στο Σέχοβον                      85    Ορθόδοξοι Έλληνες

                                            486    σχισματικοί Βουλγαρίζοντες

                                              45    Σερβίζοντες

                                              95    Βουλγαροκαθολικοί

·         Στο Αλτσάκ                   1.244    Μουσουλμάνοι

·         Στη Σλόπνιτσα                 418    σχισματικοί Βουλγαρίζοντες

·         Στο Καρασινάν              1.745    Μουσουλμάνοι

·         Στο Μαγιαδάγ                3.440    Μουσουλμάνοι

 

Στα χωριά Άνω Καρατζόβας του ίδιου καζά καταγράφονται:

·         Στη Λούμπνιτσα            1.055    Ορθόδοξοι Έλληνες

                                            413    Ρουμανιστές

·         Στην Κούπα                      332    Ορθόδοξοι Ελληνόβλαχοι

                                            254    Ρουμανιστές

Το τέλος των Βαλκανικών πολέμων σηματοδότησε την ενσωμάτωση της Μακεδονίας (και της επικράτειας του σημερινού Δήμου Παιονίας) στον ελληνικό εθνικό κορμό. Οι νέες εδαφικές κτήσεις χαρακτηρίστηκαν Νέες Χώρες και η ελληνική κυβέρνηση, το 1913, αποφάσισε τη διενέργεια απογραφής του πληθυσμού που κατοικούσε σ’ αυτές, με μόνην την κατά φύλον διάκρισίν του. Οι απογραφικές εργασίες, πραγματοποιήθηκαν από τον ελληνικό στρατό.

Στην απογραφή αυτή διαφεύγουν μερικοί οικισμοί και καταγράφονται μόνο δύο χωριά ανήκοντα στην υποδιοίκηση Εδέσσης (Βοδενών) του τότε νομού Θεσσαλονίκης:

Την απογραφική διαδικασία του 1913, ακολούθησε η διοικητική ενσωμάτωση των Νέων Χωρών, στην ελληνική εθνική διοικητική οργάνωση.

Με το βασιλικό διάταγμα «Περί συστάσεως κοινοτήτων εν τη Γενική Διοικήσει Θεσσαλονίκης» (ΦΕΚ 80Α/14 Απριλίου 1919) έχουμε τη σύσταση κοινοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης (στην Υποδιοίκηση Θεσσαλονίκης), όπου αναγνωρίζονται κοινότητες η «Κοινότης Σεχόβου» (Σέχοβον, Σλώπνιτσα και Αλτσάκ), η «Κοινότης Μαγιαδάγ» (Μαγιαδάγ, Καρασινάν, Δρέβενον και Ίσβορον) και η «Κοινότης Λουμνίτσης» (Λουμνίτσα):

Με το βασιλικό διάταγμα «Περί συστάσεως εν τη Γενική Διοικήσει Θεσσαλονίκης Υποδιοικήσεως Γουμενίτσης» (ΦΕΚ 249Α/16 Νοεμβρίου 1919) συνιστάται η Υποδιοίκηση Γουμενίτσης υπαγόμενη στο νομό Πέλλης και αποτελούμενη, μεταξύ των άλλων, από τις κοινότητες Σεχόβου, Μαγιαδάγ και Λουμνίτσης:

Το 1920 αποφασίστηκε η δεύτερη απογραφή του πληθυσμού της ελληνικής εθνικής επικράτειας. Η απογραφή πραγματοποιήθηκε, μετά την αναβολή των απογραφών του 1915, η οποία αναβλήθηκε λόγω της επικρατούσης εκ του πολέμου καταστάσεως εις την χώραν αλλά και του 1918, η οποία και πάλιν δεν διεξήχθη λόγω της εν γένει τεταμένης πολιτικής κατάστασης.Τα αποτελέσματα της απογραφής για τα χωριά Ειδομένη (Σέχοβον), Χαμηλό (Αλτσάκ), Δογάνης (Σλώπνιτσα), Πλάγια (Καρασινάνσι), Φανός (Μαγιαδάγ), Σκρα (Λούμνιτσα) και Κούπα ήταν:

Με το νόμο 3226 «Περί συστάσεως νομού Χαλκιδικής» (ΦΕΚ 212Α/2 Σεπτεμβρίου 1924) η περιφέρεια της υποδιοίκησης Γουμενίτσης και οι κοινότητές της αποσπώνται από το νομό Πέλλης και προσαρτώνται στο νομό Θεσσαλονίκης. Για πέντε χρόνια, δηλαδή, η περιοχή ανήκε στο νομό Πέλλης!

Λίγο αργότερα η Επιτροπεία των Τοπωνυμίων της Ελλάδος που είχε συσταθεί με σχετικό βασιλικό διάταγμα από το 1909 αποφάσισε την μετονομασία των οικισμών με στόχο τον εξελληνισμό των βαρβαρικών τοπωνυμιών, έργον ανταποκρινόμενον προς το εθνικόν αίσθημα του ελληνικού λαού, μη ανεχομένου όπως η χώρα την οποίαν ουδέποτε έπαυσεν αυτός κατοικών, υπερασπίζων και κλείζων διατηρή τοπωνυμίας απαδούσας προς τον ελληνικόν χαρακτήρα αυτής και διαιωνιζούσας την μνήμνην των βαρβάρων επιδρομών ή και προσωρινών εγκαταστάσεων ας κατά καιρούς αύτη υπέστη.

Σύμφωνα με τις οδηγίες κάθε οικισμός προκειμένου να εξαλείψει τα ίχνη των Σλάβων και Τούρκων βαρβάρων θα έπρεπε να αντικαταστήσει τα ονόματα των χωριών με ελληνικά: Η ελληνική γλώσσα έχει, αλλά και αν δεν είχε, έχει τη δύναμιν να πλάση ωραιότατα ονόματα, με τα οποία να στολίση τον χάρτην της ελληνικής μας πατρίδος. Και το έργον αυτό πρέπει να αναλάβουν οι ίδιοι οι κάτοικοι με ζήλον και με προθυμίαν και με την βοήθειαν του διδασκάλου των, διαλέγοντας μόνοι των το όνομα του χωρίου των, νεοελληνικόν, ωραίον, ευκολοπρόφερτον, ώστε να το δεχθούν εύκολα και να το συνηθίσουν και οι γείτονες των, και κατ’ αυτόν τον τρόπον να λείψη, να μη ακούεται πλέον το σημερινόν, το βάρβαρον.

Με το διάταγμα «Περί μετονομασίας κοινοτήτων και συνοικισμών Υποδιοικήσεως Βεροίας κτλ.» (ΦΕΚ 401Α/12 Νοεμβρίου 1926) το Σέχοβο παίρνει το όνομα της αρχαίας μακεδονικής πόλης «Ειδομένης», μιας και η Γευγελή που θα έπρεπε να ονομαζόταν μ’ αυτό το όνομα βρέθηκε το 1913 εκτός ελληνικών συνόρων. Μετονομάζονται επίσης το Σκρα, από τη μάχη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φανός και το Χαμηλό:

Με το διάταγμα «Περί μετονομασίας κοινοτήτων και συνοικισμών» (ΦΕΚ 81Α/14 Μαΐου 1928) μετονομάζεται και ο Δογάνης από το όνομα του ηρωικού ανθυπολοχαγού του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου Ευστάθιου Δογάνη:

Το 1928, στον Εποικιστικό κατάλογο του νομού Κιλκίς μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών ( ο μικτός οικισμός αναφέρεται στην ύπαρξη γηγενών μακεδόνων στον οικισμό που εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες, ενώ ο αμιγής οικισμός αναφέρεται στην παρουσία μόνο προσφύγων λόγω της ανταλλαγής των Τούρκων κατοίκων), αναφέρονται τα παρακάτω στοιχεία:

Ειδομένη (Σέχοβο)     οικογένειες         49      άτομα              173      μικτός οικισμός

Χαμηλό (Αλτσάκ)       οικογένειες        44      άτομα              125      αμιγής οικισμός

Δογάνης (Σλοπ)          οικογένειες        27      άτομα              113      μικτός οικισμός

Πλάγια (Καράσιναν)   οικογένειες      190      άτομα              779      αμιγής οικισμός

Φανός (Μαγιαδάγ)     οικογένειες       146      άτομα              582      αμιγής οικισμός

Έχοντας ήδη πραγματοποιηθεί μια πρώτη καταγραφή των προσφύγων, το 1928 πραγματοποιείται η τρίτη απογραφή του πληθυσμού του ελληνικού κράτους και των Νέων Χωρών:

 

Το 1940 πραγματοποιείται η τέταρτη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους:

Οι τρεις αυτές τελευταίες απογραφές πληθυσμού, ανάμεσα στους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, δείχνουν πολύ παραστατικά τη δυναμική της κοινότητας (Σεχόβου) Ειδομένης μετά την έλευση των προσφύγων και την αύξηση των γεννήσεων. Ο πληθυσμός εκτινάσσεται στα 1.000 άτομα διπλασιαζόμενος σε διάστημα δύο δεκαετιών (1920-1940) μιας και η περίοδος είναι πλέον ειρηνική:

 

Το 1951, μετά από μια πολεμική δεκαετία (Β’ Παγκόσμιος και Εμφύλιος) πραγματοποιείται η πέμπτη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Η κοινότητα Ειδομένης έχει χάσει το ¼ του συνολικού της πληθυσμού:

Το 1961 πραγματοποιείται η έκτη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Η δεκαετία αυτή είναι και η τελευταία στην οποία καταγράφεται νέα αύξηση του πληθυσμού σε ποσοστό 15% στην κοινότητα Ειδομένης:

Το 1971 πραγματοποιείται η έβδομη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση κάνουν την εμφάνισή τους στην μείωση κατά 30% σχεδόν του πληθυσμού:

Από δω και στο εξής η τάση είναι φθίνουσα και ποτέ αναστρέψιμη:

Το 1981 πραγματοποιείται η όγδοη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Η πολύ μικρή αύξηση κατά 3% δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ως ανάκαμψη μιας και η ευκολία πρόσβασης με το τρένο στη Θεσσαλονίκη είχε οδηγήσει πολλούς στη διπλή κατοικία (και στο χωριό και στην πόλη), στην απογραφή όμως προτιμούσαν το χωριό:

Το 1991 πραγματοποιείται η ένατη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Συνεχίζεται η πτωτική τάση επειδή ο πληθυσμός δεν μπορεί να ανανεωθεί. Οι νέοι δε μένουν πλέον στα χωριά για να δημιουργήσουν οικογένεια, αλλά προτιμούν τη ζωή στην πόλη:

Το 2001 πραγματοποιείται η δέκατη απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Είναι η πρώτη απογραφή του 21ου αιώνα. Η μείωση του πληθυσμού συνεχίζεται με σταθερούς ρυθμούς:

Ο πληθυσμός της κοινότητας Ειδομένης σε διάστημα μισού αιώνα (1951-2001) έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί. Η πυραμίδα των ηλικιών παρουσιάζει έλλειμμα στη βάση της (νεαρές ηλικίες) και μεγάλο βάρος στην κορυφή της (Τρίτη ηλικία):

Οι περισσότεροι κάτοικοι πλέον είναι συνταξιούχοι και σχολείο δε λειτουργεί από το 1996 λόγω έλλειψης μαθητών.

Το 2011 πραγματοποιείται η ενδέκατη και τελευταία απογραφή πληθυσμού του ελληνικού κράτους. Τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Η τοπική κοινότητα Ειδομένης αριθμεί πλέον 300 ψυχές:

Και αν θα τολμούσαμε μια πρόβλεψη για την απογραφή του 2021, θα ήταν απόλυτα απογοητευτική. Μετά από έναν αιώνα ελευθερίας υπάρχει κίνδυνος να μετριούνται οι κάτοικοι της Ειδομένης με διψήφιο αριθμό!!!

Είναι βέβαια τέτοιες οι καταστάσεις που και ευθύνη έχεις και δεν μπορείς να αναστρέψεις την ιστορική νομοτέλεια. Μοναδική προσφορά η καταγραφή των στοιχείων…

Αρχική σελίδα

Αρχή άρθρου

Άρθρα