Καλώς ήλθατε στους Ευζώνους

Οι Εύζωνοι είναι χωριό του δήμου Παιονίας, της επαρχίας Κιλκίς, του νομού Κιλκίς, κείμενο στην ανατολική όχθη του Αξιού, πολύ κοντά στα σύνορα Ελλάδος - ΠΓΔΜ. Το χωριό καλείται και "Πύλη της Ελλάδος" καθώς βρίσκεται στον Αυτοκινητόδρομο 1 (Ευρωπαϊκή Οδός 75) από τα σύνορα έως την Αθήνα. Δίπλα στο χωριό λειτουργεί ο συνοριακός σταθμός Ευζώνων.

Οι κάτοικοι των Ευζώνων είναι Μακεδόνες ντόπιοι και πρόσφυγες από Βογδάντσα, Γκρίτσιστα, Γευγελή και Στρώμνιτσα (που τώρα βρίσκονται στην ΠΓΔΜ). Επίσης υπάρχουν και πολλοί πρόσφυγες από τον Πόντο. Οι Πόντιοι πρόσφυγες ήρθαν από το Σοχούμι του Εύξεινου Πόντου (σήμερα στη Γεωργία). Η καταγωγή τους ήταν από Κερασούντα, Καρς, Μερτινίκ, Κιόλε και Αρνταχάν. Εγκαταστάθηκαν στο χωριό μετά από εξάμηνη παραμονή στο Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης. Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Ματσίκοβο ή Ματσούκοβο και προέρχεται από κάποιον Τούρκο πασά (Ματσούκ), με προσθήκη σλαβικής κατάληξης.

Οι Εύζωνοι απελευθερώθηκαν κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Πρώτος πρόεδρος της Κοινότητας Ματσικόβου ήταν ο ηρωικός Μακεδονομάχος Μιχαήλ Σιωνίδης, ο οποίος παρασημοφορήθηκε από το βασιλιά Κωνσταντίνο με το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. Στο σπίτι του, στους Ευζώνους, ο Κωνσταντίνος είχε εγκαταστήσει το αρχηγείο του, από όπου διηύθυνε τις μάχες κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Τιμήθηκε ακόμη με τον Πολεμικό Σταυρό από το βασιλιά Κωνσταντίνο για την ανδρεία του, στη μάχη του Κιλκίς, όπου και τραυματίστηκε. Εκείνο όμως, για το οποίο θα τον θυμούνται οι επερχόμενες γενιές, είναι η εκδίκηση που πήρε για το θάνατο των 9 τσολιάδων, που συνελήφθηκαν αιχμάλωτοι από τους Βουλγάρους από το φυλάκιο Αρτζάν (Κάστρου ή Γκογκαίικων), μετά τους Βαλκανικούς πολέμους. Αφού τους οδήγησαν στο Ματσίκοβο, τους παρέλαβαν οι κομιτατζήδες και αφού τους βασάνισαν, τους σκότωσαν. Μετά το τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου ο καπετάν Μιχάλης, ως πρόεδρος της κοινότητας πήγε στον τόπο εκτέλεσης, συνέλεξε τα οστά των 9 τσολιάδων και τα έθαψε στο χωριό του. Το 1927 η Επιτροπή Μετονομασίαςμετονόμασε το "Ματσίκοβο" σε "Εύζωνοι" σε παντοτινή ανάμνηση των 9 ευζώνων. Για το λόγο αυτό ο φρουρός των συνόρων είναι εύζωνας.

Στα τέλη του 19ου αιώνα στο χωριό λειτουργεί Ελληνικό σχολείο και υπάρχει ακμαία Ελληνική κοινότητα. Κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1878, οι Ματσυκοβίτες συμμετείχαν ενεργά και αρκετοί πήραν τα όπλα και κινητοποιήθηκαν. Το 1884 οι Βούλγαροι κομιτατζήδες κατέλαβαν την εκκλησία. Οι Έλληνες επιτέθηκαν, αλλά οι βαριά οπλισμένοι κομιτατζήδες αμύνθηκαν. Μετά την τέλεση της λειτουργίας στα βουλγάρικα οι κομιτατζήδες απεχώρησαν . Οι κάτοικοι φοβούμενοι την Βουλγαρική απειλή, οργανώνουν ένοπλες επιτροπές άμυνας (ορκίζονται πολλοί στην "Μακεδονική Άμυνα" που λειτουργεί στα πρότυπα της Φιλικής Εταιρείας) για να αντιμετωπίσουν την Βουλγαρική τρομοκρατία και τις Τουρκικές αυθαιρεσίες, καθώς το χωριό είναι μικτό και διενεργούνται πλήθος αντεκδικήσεων μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Οι κάτοικοι των Ευζώνων ξεσηκώνονται με ηγέτες τους Γεώργιο Βεζύρη, Γεώργιο Διδασκάλου και Χρήστο Δοϊτσίνη (δολοφονήθηκε το 1900 από κομιτατζήδες), που δρουν με μικρά σώματα στην περιοχή. Από το 1899, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες δολοφονούν προύχοντες των χωριών της περιοχής. Το 1900 δολοφονείται επίσης, ο Δασκαλάκης από τους Ευζώνους, από κομιτατζήδες. Κατά την κλιμάκωση του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), οι κάτοικοι των Ευζώνων μάχονται σκληρά κατά του διπλού εχθρού (Τούρκων και Βουλγάρων). Στους Ευζώνους δρουν ο οπλαρχηγός Γεώργιος Δοϊτσίνης και οι Αστέριος Δήμου και Λάζαρος Δοϊτσίνης.

Στο χωριό δεν λειτουργεί δημοτικό σχολείο.Υπάρχει αστυνομικός σταθμός και τμήμα συνοριοφυλακής Στον αθλητικό τομέα δραστηριοποιούνται οι Εύζωνοι Ευζώνων. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η οδική γέφυρα του Αξιού που ενώνει τους Ευζώνους με την Ειδομένη. Οι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 270 και είναι στην πλειοψηφία τους άνω των 60 ετών. Γεώργιος Δοϊτσίνης, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός

πηγή: http://ellinika-xwria.blogspot.gr

Μια προσφορά της Ομάδας διαχείρισης ιστοσελίδας της Ειδομένης